Tâm Thiền là trạng thái tự nhiên của tâm trí, mà ở đó tâm trí của chúng ta “hoàn toàn được nghỉ ngơi và hấp thụ” vào một hoạt động nào đó, mọi thứ trôi chảy tự nhiên, tạo ra sự tận hưởng và trải nghiệm tốt nhất. Khi ở trạng thái này, con người thường không cảm thấy mệt mỏi hoặc căng thẳng, mà thấy rất thỏa mãn với hoạt động đang làm.
Nhiều người lại lầm tưởng, khi sống với Tâm thiền, với sự tận hưởng hiện tại và thưởng thức cuộc sống là buông thả. Nhưng khái niệm Tâm thiền hay thưởng thức cuộc sống hoàn toàn khác với buông thả.
Hiểu về buông thả
Buông thả là trạng thái tâm trí mà người ta cho phép cho dục vọng và cảm xúc của mình được tự do bay bổng mà không kiểm soát. Trong trạng thái buông thả, người ta chạy theo dục vọng một cách mù quáng, không cân nhắc và không suy nghĩ kỹ lưỡng về hậu quả của hành động mình đang thực hiện.
Khi buông thả, người ta không tận hưởng được cuộc sống vì tâm trí của họ chỉ hướng đến mục tiêu mà họ đang theo đuổi, thay vì tập trung và thưởng thức những khoảnh khắc tuyệt vời của cuộc sống. Thêm vào đó, trạng thái buông thả thường dẫn đến cảm giác hối tiếc và tội lỗi sau khi hành động đã được thực hiện.
Ngoài ra, khi buông thả, người ta không kiểm soát được tâm trí của mình và dễ dàng bị lôi kéo vào những hành vi sai trái, vi phạm pháp luật hoặc gây hại cho bản thân và người khác. Buông thả cũng có thể là một cách chạy trốn thực tại, khi người ta không chấp nhận hiện thực và cố gắng trốn khỏi nó bằng cách chạy theo dục vọng của mình.
Thiền là thưởng thức hiện tại
Tâm thiền là trạng thái tâm trí trong đó ta tập trung vào hiện tại một cách tỉnh táo, không phán xét hay đặt hạnh phúc của mình ở quá khứ hay tương lai. Trong tâm thiền, ta cho phép mình được hạnh phúc ngay trong khoảnh khắc hiện tại.
Thông thường, ta thường sẽ chỉ có được cảm giác tận hưởng, vui vẻ, dễ chịu, hạnh phúc khi ta làm được hoặc đạt được một việc gì đó. Khi đó, bên trong ta, sẽ có cơ chế mở tình yêu và cho phép mình được hạnh phúc. Ta đặt hạnh phúc của mình ở tương lai.
Nhưng Thiền thì khác, ta tự cho phép bản thân mình được vui và hạnh phúc ngay khi sống trong hiện tại, mà không cần phải làm được hoặc đạt được điều gì.
Khác với buông thả là chạy trốn cuộc sống để tìm kiếm một cảm giác dễ chịu hơn, thì Thiền là việc ta sống ngay trong thực tế, trong hiện tại và tận hưởng một cách trọn vẹn hơn. Khi ta sống trong hiện tại, ta sẽ nhận ra những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống mà ta thường xuyên bỏ qua hoặc không để ý. Những khoảnh khắc tưởng chừng như bình thường nhưng lại đầy ý nghĩa và đẹp đẽ. Ta không cần phải vẽ thêm cho cuộc sống các góc nhìn khác để nó trở nên đẹp đẽ hơn, mà chính sự bình thường bình dị đó đã là đẹp đẽ rồi.
Việc không thể hạnh phúc ngay hiện tại hay thưởng thức những gì ta đang có hoặc những gì cuộc sống đang diễn ra vì ta có nhiều niềm tin giới hạn. Chính những niềm tin giới hạn này ngăn trở ta với thiền hay ngăn trở ta với trạng thái hạnh phúc vốn có của mình. Ta tự chặn hạnh phúc có sẵn trong ta vì bị những niềm tin giới hạn chi phối, khiến ta có cảm nhận, việc ta hạnh phúc ngay lúc này hay ngay hiện tại là không đúng.
Thay vì trốn tránh hay né tránh những cảm xúc khó chịu, tâm thiền giúp ta đối mặt với chúng và chấp nhận chúng. Ta dừng lại việc ép mình, bằng việc tháo gỡ những sợi dây trói từ niềm tin giới hạn (limiting beliefs). Nhờ đó, ta có thể học được cách sống và hưởng thụ cuộc sống một cách tích cực và đầy đủ hơn.
Trong trạng thái này, có sự hợp nhất giữa giữa thân – tâm – ý, mang lại sự cuốn hút và tập trung hoàn toàn một cách tự nhiên vào hoạt động hiện tại, và có cảm giác như đang hoàn toàn kiểm soát được hoạt động đó, không bị phân tâm bởi những suy nghĩ và xao nhãng từ bên ngoài. Đồng thời chúng ta có cảm giác như mọi thứ xảy ra trong hiện tại và cảm thấy mất đi ý thức về thời gian.
Chúng ta cảm thấy rất thỏa mãn và hạnh phúc khi đang ở trong trạng thái này, và nó có thể giúp chúng ta tăng sự sáng tạo và hiệu suất trong hoạt động của mình.
Tâm Thiền được xem là một trạng thái tối ưu cho trải nghiệm con người, và nó có thể cải thiện tinh thần và hiệu suất của người tham gia trong hoạt động đó.
Sự khác nhau giữa Thưởng thức hiện tại và Buông thả
- Buông thả:
- Buông thả thường đi kèm với việc chạy theo dục vọng, không có sự làm chủ mình, và thường không tận hưởng được những gì đang diễn ra.
- Buông thả có thể gây hại cho bản thân và người khác, và có thể vi phạm pháp luật và quy định.
- Buông thả thường đi kèm với cảm giác hối tiếc, tội lỗi và có lỗi.
- Buông thả có thể là một cách chạy trốn thực tại, không chấp nhận hiện thực và chạy trốn sang cái khác.
- Thưởng thức hiện tại:
- Thưởng thức hiện tại đi kèm với việc thả cho mình tự do, cho phép mình được tận hưởng, không gồng ép mình, bắt mình làm cái này hay cái khác.
- Thưởng thức hiện tại là trạng thái tích cực, là điều mà mình thích và thấy đã khi làm việc đó.
- Mọi hoạt động đều trong sự làm chủ của mình.
- Thưởng thức hiện tại có nghĩa là đối mặt với thực tại, nhận biết rõ những gì đang diễn ra và không chạy trốn.
Ví dụ về nỗi buồn:
- Trường hợp tiêu cực: khi buông thả, nếu có nỗi buồn thì nó sẽ trào lên. Mình cứ đắm chìm trong nỗi buồn mà không thoát ra ngoài được. Trong trường hợp này, mình chỉ thả tự do cho nỗi buồn được xả ra thôi, chứ không gọi là tận hưởng.
- Trường hợp tích cực: Mình muốn buồn, muốn khóc, mình cảm thấy lúc đó nếu không khóc sẽ có gì đó ức chế. Mình chìm vào trong đó, và khóc, tuy rằng khóc tức là buồn nhưng vẫn có cảm giác rất đã, khóc ngon lành. Mình có thể ngừng khóc bất kì lúc nào, làm chủ nó hoàn toàn.
Tóm lại, buông thả và tận hưởng cuộc sống là hai khái niệm khác nhau. Buông thả thường đi kèm với việc chạy theo dục vọng, không có sự làm chủ mình, và thường không tận hưởng được những gì đang diễn ra. Thiền hay thưởng thức hiện tại là trạng thái tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn và cho phép mình được hạnh phúc, được vui mà không cần phải làm bất kì điều gì để đổi lại được hạnh phúc.
Trả lời