Hôm nay mình tiếp tục thảo luận về câu hỏi “ Việc có quyền tự do lựa chọn phản ứng mang lại giá trị gì cho bạn so với việc không có quyền tự do lựa chọn phản ứng?”
Mình cảm thấy cái giá trị đầu tiên khi cảm nhận được cái quyền này là việc chuyển từ tâm thế là một người nô lệ của hoàn cảnh sang một người làm chủ.
Kể từ khi học ở Thiền Việt Nam thì mình mới dần dần ý thức về sự điều khiển hành vi, qua những bài tập thực hành trên lớp như tẩy gôm, lau nhà vệ sinh , ngồi bất động,.. mình dần nhận ra cái quyền điều khiển hành vi của mình, mình cảm nhận rằng mình có cái quyền này, mình có thể điều khiển hành vi theo ý mình.
Mình có thể thực hiện những công việc này trong một khoảng thời gian lâu như vậy mà không hề cảm thấy mệt mỏi, chán nản và mình không ngờ là mình còn cảm thấy thoải mái vui vẻ với những công việc bình thường đó. Những việc mà trước đây chưa bao giờ mình nghĩ là mình có thể làm được. Không thể tin là mình có khả năng điều khiển hành vi của mình theo mong muốn của mình. Dần dần mình cảm thấy mình có một nguồn sức mạnh to lớn, cảm giác giống như là mình muốn như thế nào thì mình sẽ điều khiển được như thế đó. Cơ thể của mình nó nghe lời mình, cánh tay của mình có thể giơ lên xuống trong vòng 3 tiếng mà không có cảm giác mỏi, đau nhức gì. Mặc dù cho xung quanh có ồn ào, nóng nực đến đâu cũng không đủ sức tác động đến cái sự điều khiển của mình. Chỉ cần mình muốn là mình có thể điều khiển được các bô phận trong cơ thể để thực hiện những công việc thầy giao. Từ đó mới cảm thấy mình có thể làm được, cảm thấy mình có một quyền năng điều khiển ghê gớm, có thể làm chủ được hành vi của mình trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Rồi sau một thời gian học, từ khi cảm nhận được mình có quyền tự do lựa chọn phản ứng thì nó có mang lại một số thay đổi cho bản thân mình so với trước đó. Khi gặp phải một tình huống nào, mình ý thức về quyền tự do lựa chọn phản ứng của mình và đưa ra lựa chọn phản ứng theo mong muốn của mình chứ không bị động lựa chọn phản ứng theo sự tác động của hoàn cảnh nữa. Từ khi ý thức được mình có quyền tự do lựa chọn phản ứng thì mình nhìn lại những phản ứng trong quá khứ và nhận ra đó thật sự cũng là những phản ứng mà mình đã lựa chọn, mình chọn như vậy chứ không phải là mình bị môi trường/ định kiến/ hoàn cảnh ép buộc, điều khiển mình, mình không có sự lựa chọn nào khác. Nó không đúng như suy nghĩ trước đây của mình là do người khác đối xử với mình như vậy, là do mình bị bắt phải làm vậy, mình không được may mắn, …Nói chung là do lỗi của các tác nhân bên ngoài chứ không phải lỗi của mình để cho các yếu tố đó tác động, điều khiển mình và mình chấp nhận một cuộc sống như vậy,. Cuộc sống, tính cách, thói quen con người của mình bây giờ là do những lựa chọn phản ứng của mình trong quá khứ.
Cái tư tưởng thấy mình là nạn nhân của hoàn cảnh vì không ý thức được quyền tự do lựa chọn phản ứng của mình nó nguy hiểm vô cùng. Mình quay sang đổ lỗi cho hoàn cảnh, đó không phải là sự lựa chọn của mình, mình bị bắt ép phải làm như vậy. Khi đó cảm thấy mình không có bất cứ trách nhiệm gì với những gì mình lựa chọn, không có trách nhiệm với những việc mà không đạt được kết quả như mình mong muốn trong cuộc sống. Rồi cuộc sống của mình cứ như thế, ngày này nối tiếp ngày kia, ngồi đó mà đổ thừa cho hoàn cảnh thì cuộc đời mình sẽ bị hoàn cảnh đưa đẩy tới đâu thì tới. Mặc dù bên trong cảm thấy có một sự đau khổ, mệt mỏi, chán nản, mất tinh thần,..nhưng vẫn cảm thấy “tôi đây không có quyền gì, tôi đây bất lực, tôi đây không thể thay đổi đươc gì” và chấp nhận cuộc sống của một con rối như vậy.
Khi mà nhìn ra tới đó thì mình thấy thật ra những điều xảy ra với mình từ trước giờ có trách nhiệm của mình trong đó, là kết quả của những lựa chọn phản ứng trong quá khứ của mình. Trước đó thì mình đổ thừa cho hoàn cảnh điều khiển mình, buộc mình phải lựa chọn phản ứng như vậy nhưng từ khi ý thức được là mình có quyền tự do lựa chọn phản ứng mình mới nhận ra đó là do mình lựa chọn chứ không phải bị hoàn cảnh đưa đẩy.
Bây giờ nếu có mắc sai lầm thì mình cũng ý thức được và nhìn nhận lại, trách nhiệm của bản thân mình trong sự việc đó, tại sao mình lại lựa chọn phản ứng như vậy? và tìm cách khắc phục, đưa ra những phản ứng mang lại lợi ích hơn trong những tình huống sau này. Nó giống như là khi mình ý thức được cái quyền tự do lựa chọn phản ứng của mình thì mình mới tìm cách sử dụng nó đúng mục đích hơn, mang lại nhiều lợi ích cho mình hơn so với là cứ sử dụng một cách không có ý thức.
Một giá trị mà mình cho là quan trọng khi mình có quyền tự do lựa chọn phản ứng đó là nó mang lại sự tự do, thoải mái, hạnh phúc và bình an. Khi mà năng lực sử dụng quyền của mình càng cao thì mình càng cảm thấy tự do. Vì khi đó mình không còn bị các yếu tố môi trường tác động, chi phối, đến sự lựa chọn phản ứng của mình.
Bản thân mình khi ý thức là mình có quyền tự do lựa chọn phản ứng thì mình cảm thấy cuộc sống của mình bây giờ thoải mái, dễ chịu, tự do hơn trước. Bây giờ khi một người khác chửi mắng, kết tội mình thay vì cảm thấy bị tác động, bị người đó xúc phạm và ngay lập tức mình phải phản ứng tranh cãi, tức giận người đó thì mình có một sự chủ động trong hành vi của mình, mình ngừng lại, sẽ không tranh cãi như vậy nữa vì phản ứng như vậy thì chẳng mang lại ích lợi gì chỉ khiến tình hình thêm căng thẳng mà không giải quyết được vấn đề.
Qua một quá trình sử dụng cái quyền này, càng ngày càng cảm nhận được cái quyền tự do lựa chọn phản ứng nó có một giá trị vô cùng to lớn mà nó đem lại nguồn sức mạnh, một niềm tin to lớn cho mình rằng mình có quyền tự do làm những gì mình muốn, sống một cuộc sống mình muốn chứ không bị hoàn cảnh tác động nữa. Mình cảm thấy nếu bây giờ mình thật sự muốn làm một cái gì đó, thì mình có một sự tự do lựa chọn theo cái mong muốn của mình, có thể là sẽ có những yếu tố chi phối, ngăn cản,..nhưng cảm thấy là mình có thể vượt qua được. Mình cảm thấy có một sự tự tin là mình có thể chủ động ứng biến trước các tình huống đó mà không để nó chi phối, tác động đến sự lựa chọn của mình. Tức là cảm thấy có sự tự do, có một niềm tin rằng mình có thể tự do làm những việc mà mình mong muốn mà không bi yếu tố nào chi phối, ép buộc mình. Mình là người quyết định mọi thứ xảy đến với mình bằng sự lựa chọn của mình.
Tự nhiên sau những buổi thảo luận này, cảm thấy mình có một cái quyền mà nó có giá trị vô cùng lớn, nó vô cùng quý giá đối với cuộc đời của mình. Từ cái quyền tự do lựa chọn phản ứng này nếu mình nâng cao năng lực sử dụng nó lên thì mình có thể kiến tạo cuộc đời của mình. Cảm thấy mình có một công cụ quý giá nó mang lại cho mình một nguồn sức mạnh, một niềm tin rằng mình có thể thay đổi, phát triển bản thân theo hướng tích cực hơn, cảm giác giống như mình có thể làm chủ cuộc đời của mình. Mình có quyền lựa chọn và xây dựng một cuộc đời như mong muốn của mình.
Trả lời