Limiting beliefs (tạm dịch là niềm tin hạn chế) là những tư tưởng, quan niệm, suy nghĩ tiêu cực và giới hạn về khả năng và tiềm năng của chính mình. Những niềm tin này có thể được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau, từ kinh nghiệm cá nhân, truyền thống văn hoá, giáo dục, những suy đoán sai lầm, những giới hạn của bản thân, và sự ảnh hưởng của những người xung quanh.

Limiting beliefs thường là vô hình trong tâm trí của chúng ta. Chúng ta không nhận ra được chúng mà thường xuyên sống theo chúng mà không có ý thức. Chúng ta phải nhận thức được rằng những niềm tin tiêu cực này đang tự hạn chế bản thân mình trong các khía cạnh khác nhau của cuộc sống, từ công việc, tình yêu đến mục tiêu cá nhân.

Sự nguy hại của limiting beliefs

Limiting beliefs là những niềm tin tiêu cực, tự hạn chế và thường là vô hình trong tâm trí của chúng ta. Vì thế, nó gây hại cho cuộc sống của chúng ta.

Nguy hiểm lớn nhất là nó vô hình trong tâm trí. Chúng ta không biết đến sự tồn tại của nó hoặc xem nó là điều hiển nhiên, điều đúng. Hoặc nhiều khi chúng ta còn có xu hướng bảo vệ nó; bởi vì khi bảo vệ những giới hạn này, chúng ta “cảm thấy an toàn hơn”.

Chúng ta có thể tự hạn chế bản thân và không thể tận dụng những cơ hội, thách thức và trải nghiệm mới. Những limiting beliefs cũng có thể dẫn đến tình trạng tự ti, tự kỷ, stress và suy giảm tinh thần.

Khi có ai nói cho chúng ta biết là chúng ta đang có những limiting beliefs như vậy, chúng ta thường phản bác. Bởi vì “tôi không thấy nghĩa là nó không có!”

Limiting beliefs có thể làm chúng ta bị giới hạn trong suy nghĩ và hành động. Nó giúp ta định hình tư duy và quan điểm về bản thân, đưa ra giới hạn về những gì mà ta có thể đạt được hoặc không thể đạt được trong cuộc sống. Các limiting beliefs có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển bản thân và đạt được mục tiêu trong cuộc sống, gây ra sự cản trở và giới hạn cho tiềm năng của bản thân.

Một số hậu quả của limiting beliefs bao gồm:

1. Giới hạn khả năng: Nếu chúng ta tin rằng mình không đủ tốt để đạt được một mục tiêu hoặc không có khả năng để thực hiện một điều gì đó, chúng ta sẽ không cố gắng để đạt được mục tiêu đó. Điều này có thể gây ra sự giảm khả năng và hạn chế tiềm năng của chúng ta.
2. Gây stress và lo âu: Khi chúng ta tin rằng mình không đủ tốt hoặc không có khả năng thực hiện một điều gì đó, chúng ta có thể cảm thấy lo lắng và stress. Chúng ta có thể cảm thấy thất bại và không tự tin trong bản thân, dẫn đến sự giảm sút về tinh thần và hiệu suất làm việc.
3. Gây ra sự tự cấm: Các limiting beliefs có thể khiến chúng ta tự giới hạn và không dám thử những điều mới mẻ hoặc không chấp nhận thách thức mới. Điều này có thể khiến chúng ta bị cô độc, không phát triển được tư duy sáng tạo và bị hạn chế trong cách suy nghĩ và hành động.
4. Cản trở tiến trình phát triển: Nếu chúng ta không tin rằng mình có thể phát triển hoặc không tin rằng mình xứng đáng với sự phát triển, chúng ta có thể bỏ qua những cơ hội để học hỏi và phát triển bản thân. Điều này có thể cản trở tiến trình phát triển và giúp chúng ta ở một mức độ khác thấp hơn so với tiềm năng của chúng ta.

Sự hình thành Limiting beliefs

Những limiting beliefs có xu hướng được hình thành từ những trải nghiệm, giáo dục, những lời nhắc nhở và suy đoán của bản thân và người khác. Chúng có thể được hình thành theo một số hình thức khác nhau, ví dụ như:

• Tự nhận xét tiêu cực: Chúng ta có thể nhìn nhận bản thân mình là không đủ tốt để đạt được những thành công trong cuộc sống, hay cảm thấy mình không xứng đáng với những điều tốt đẹp.
• Giới hạn: Chúng ta có thể tin rằng mình không thể vượt qua những giới hạn về kỹ năng, kiến thức hay sức mạnh.
• Suy đoán: Chúng ta có thể suy đoán rằng những điều tiêu cực sẽ xảy ra với chúng ta trong tương lai rồi cho nó là thực tế.
• Truyền thống văn hoá: Chúng ta có thể bị ảnh hưởng bởi truyền thống, tôn giáo, gia đình và văn hoá, mà dẫn đến những giới hạn tư duy.

Về cốt lõi, limiting beliefs hình thành do sự thiếu sáng suốt. Một người có trí tuệ và sáng suốt sẽ không hình thành các limiting beliefs từ những trải nghiệm, giáo dục, lời nhắc nhở hoặc những nhãn dán của xã hội.

Một người sáng suốt sẽ không bao giờ tự trói bản thân lại khi nghe người khác nói trói như vậy mới đúng, và người này cũng không tự trói bản thân mình lại khi thấy nhà bị cháy.

Một số dẫn chứng về limiting beliefs

1. Tôi không đủ tốt để đạt được thành công: Đây là một limiting belief phổ biến mà nhiều người có thể gặp phải khi thất bại trong một số mục tiêu hoặc thấy mình không thành công như người khác. Nếu bạn tin rằng bạn không đủ tốt để đạt được thành công, bạn sẽ không có động lực để cố gắng và thường sẽ tự đánh giá thấp bản thân mình.
2. Tôi không thể làm được điều đó vì tôi không có đủ tiền: Đây là một limiting belief có thể ngăn cản bạn khỏi việc thực hiện một mục tiêu nào đó. Nếu bạn tin rằng bạn không thể làm điều gì đó vì bạn không có đủ tiền, bạn sẽ không cố gắng tìm kiếm các cách để kiếm thêm tiền hoặc tìm kiếm những cách khác để thực hiện mục tiêu của mình.
3. Tôi không thể thay đổi bản thân mình: Đây là một limiting belief phổ biến mà nhiều người tin rằng họ không thể thay đổi bản thân mình. Nếu bạn tin rằng bạn không thể thay đổi bản thân mình, bạn sẽ không cố gắng học hỏi, trau dồi kỹ năng hoặc phát triển tư duy đổi mới để thích nghi với thế giới thay đổi.
4. Tôi không đủ may mắn để thành công: Đây là một limiting belief phổ biến mà nhiều người tin rằng thành công là do may mắn và họ không có đủ may mắn để thành công. Nếu bạn tin rằng bạn không có đủ may mắn để thành công, bạn sẽ không cố gắng tìm kiếm các cơ hội hoặc sử dụng tối đa các cơ hội mà đã có để thực hiện mục tiêu của mình.
5. Tôi không xứng đáng với niềm hạnh phúc: Đây là một limiting belief phổ biến mà nhiều người tin rằng họ không xứng đáng với niềm hạnh phúc và sự thành công. Nếu bạn tin rằng bạn không xứng đáng với niềm hạnh phúc, bạn sẽ không cố gắng để tìm kiếm sự hài lòng trong cuộc sống của mình hoặc tận hưởng những điều tốt đẹp mà đời đã dành cho bạn.

Minh Đăng

Đón xem phần 3: Hiểu về niềm tin giới hạn limiting beliefs