Thiền trong Trekking (P1)

Trekking và thiền là hai hoạt động khác nhau. Nhưng khi kết hợp lại, hai hoạt động này có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và tâm trí của con người. Nhiều người cảm thấy được chữa lành khi đi trekking hoặc lựa chọn trekking như một giải pháp thanh lọc bản thân. Tuy nhiên, để đạt được những lợi ích tối đa, ta cần hiểu rõ cả thiền, trekking và mối quan hệ giữa hai hoạt động này.

Trekking hoà mình cùng thiên nhiên

Trekking là hoạt động đi bộ đường dài trên địa hình đa dạng như đồi núi, rừng rậm, sa mạc, hay các khu vực núi non hoang sơ. Trekking thường kéo dài nhiều ngày hoặc thậm chí cả tuần, với việc cắm trại và tự túc chuẩn bị thực phẩm và dụng cụ cần thiết.

Trekking được xem là một hoạt động thể dục ngoài trời giúp cải thiện sức khỏe cả về thể chất và tinh thần, đồng thời cung cấp cho người tham gia cơ hội để tận hưởng khung cảnh thiên nhiên đẹp và khám phá những địa điểm mới lạ.

“Rừng đem đến cho con người nguồn năng lượng chữa lành, đem đến sự thoải mái, dễ chịu. Với một người yêu thiên nhiên, và có rất nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực trekking/hiking, anh chia sẻ rằng chính rừng đã giúp anh vượt qua được giới hạn của bản thân.

Thiên nhiên chứa đựng vô vàn điều diệu kỳ mà con người không thể khám phá hết được. Để có được những trải nghiệm sâu sắc, chân thực nhất ngoài thiên nhiên, anh luôn luôn rèn luyện thể lực và các giác quan của mình. Vì trekking/hiking không chỉ đơn thuần là leo lên đỉnh núi này, đi đến ngọn đồi kia, mà chúng còn là những trải nghiệm về âm thanh của rừng xanh, của chim chóc, sự trong lành tươi mát mà cây xanh đem lại, là những đêm tối với bầu trời đầy sao không bị ô nhiễm ánh sáng.”⁽¹⁾

Trekking và 05 yếu tố sức khoẻ

Trekking là hoạt động giúp cải thiện sức khỏe toàn diện, và nó có thể được phân tích theo 5 yếu tố Tâm – Ý – Khí – Nước – Dinh dưỡng:

1. Tâm: Trekking giúp giảm căng thẳng và lo lắng, tăng cường sự tập trung và tinh thần thư giãn. Lý do mà mọi người cảm thấy được chữa lành khi đi Trekk vì sống trong hiện tại mỗi khi đi trên các cung đường.
   • Trong hoạt động trekking, nhờ cảm giác “mình muốn đi trekk” , “đây là một cuộc chơi” nên trekker cảm thấy dễ chịu hay thậm chí háo hức để được đi.
   • Sống trong hiện tại do điều kiện bên ngoài dễ chịu và mới mẻ. Thiên nhiên, núi rừng, đặc biệt là những vùng hoang sơ, ít bị khai phá của con người luôn là một môi trường sống dễ chịu vì chứa đựng năng lượng tích cực. Nhờ vậy, mọi người không cần phải chạy trốn thực tại hoặc đặt niềm vui và hạnh phúc của mình ở tương lai. Trekking giúp con người tập trung vào hiện tại và tách bỏ những suy nghĩ về tương lai hoặc quá khứ. Do vậy, cảm giác trong mỗi người trở nên dễ chịu hơn.
2. Ý:
   • Việc điều khiển cơ thể của mình cũng cần phải sử dụng nhiều sự tập trung của ý, đặc biệt khi vượt qua các địa hình khó khăn, đường dốc, đường trơn trượt.
   • Ngoài việc kết nối với cơ thể thì trekking còn giúp mỗi người chúng ta cảm thấy được sự kết nối với thiên nhiên và những người khác trong đoàn một cách tốt hơn.
3. Khí:
   • Trekking là cơ hội để mọi người được sống trong một môi trường có nhiều năng lượng tốt, không khí núi rừng và thiên nhiên.
   • Việc đi bộ trong thiên nhiên giúp cải thiện lưu thông máu và tăng cường sức đề kháng của cơ thể, giúp cơ thể chống lại các bệnh truyền nhiễm và tăng khả năng hồi phục của cơ thể sau khi bị bệnh. Việc di chuyển trên địa hình đa dạng giúp tăng cường sự linh hoạt và sự ổn định của cơ thể.
4. Nước:
   • Trekking giúp cải thiện sự thấu hiểu về nước và giá trị của nó đối với sức khỏe của con người. Trong khi thực hiện hoạt động này, người tham gia có thể tìm hiểu về cách sử dụng nước một cách thông minh và bảo vệ nguồn nước cho cộng đồng.
   • Ngoài ra, nước ở những vùng hoang sơ đều là nước lục giác, phân tử nhỏ tốt cho sức khoẻ. Do vậy, khi đi Trekking, ta được sử dụng loại nước này thường xuyên, vị giác được kích hoạt khi sống với núi rừng cộng với nguồn nước tốt, các tế bào như được sống lại và trẻ hoá.
5. Dinh dưỡng:
   • Sử dụng các thực phẩm khi đi trekk với các vị giác được kích hoạt trong không gian yên tĩnh, giúp thực phẩm được hấp thụ tối đa và hỗ trợ tốt cho chức năng của các cơ quan trong cơ thể.
   • Trekking giúp cải thiện sự thấu hiểu về các loại thực phẩm và dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể của con người.

Thiền và trạng thái dòng chảy (flow)

Nhiều người lại hiểu Thiền là tĩnh lặng hoặc gắn thiền với việc ngồi Thiền. Nhưng Thiền không phải là tĩnh lặng, mà thiền chính là dòng chảy.

Thiền đọc đầy đủ là “thiền na”, là phiên âm của chữ tiếng Phạn: Dhyāna. Dhyāna có nghĩa là dòng chảy của tâm trí, tương tự như chữ Flow (psychology). Tuy vậy, Dhyāna và Flow có một điểm khác nhau là điều kiện xuất hiện. (1) Flow là trạng thái tự động xuất hiện khi ta rơi vào một hoàn cảnh, môi trường phù hợp (2) Dhyāna là trạng thái có thể xuất hiện trong bất cứ hoàn cảnh, môi trường nào.

Nếu xét Flow trong Trekking thì ta cũng có thể hiểu được, vì sao nhiều người lại yêu thích Trekking đến thế. Trạng thái Flow xuất hiện khi ta đang làm một công việc với thử thách cao với một kỹ năng thuần thục. Giống như một vận động viên khi đang thi đấu, họ có thể đua xe hoặc đua ngựa không mệt mỏi và hoàn toàn đắm chìm vào nó. Trekking cũng có thể làm nãy sinh trạng thái flow, giống như tâm thiền.

Tuy vậy, flow và thiền vẫn có những điểm khác nhau.

1. Khác nhau về cảm giác: có thể hiểu flow là làm việc với một sự say mê/cuốn hút, thì thiền là làm việc với một sự tận hưởng/nghỉ ngơi. Lưu ý là cả hai việc “làm việc” này là làm việc trong hiệu suất cao.
2. Khác nhau về khu vực: flow là trạng thái chỉ đạt được khi bạn làm những công việc mình yêu thích, còn thiền là trạng thái trong toàn thể cuộc sống.

Thiền là việc bạn có thể mở rộng trạng thái flow trong trekking ra toàn thể cuộc sống.

Cuộc sống vốn dĩ là một hành trình trekking thú vị, nhưng nhiều người lại không xem như vậy. Họ cảm thấy nhàm chán với cuộc sống hoặc thất vọng nếu cuộc sống không theo ý mình.

Thiền là trekking trong thế giới nội tâm

Khám phá thế giới nội tâm là một hành trình thú vị và quan trọng để chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân mình và cách mà chúng ta tương tác với thế giới xung quanh. Nó có thể giúp chúng ta cải thiện tình trạng tâm lý và tạo ra một cuộc sống có ý nghĩa hơn.

Trong một thế giới đầy những ồn ào và tốc độ, chúng ta thường bị mất đi mối liên kết với bản thân mình. Chúng ta không còn biết mình đang là ai và muốn đi đến đâu. Chúng ta bị cuốn vào các thói quen, suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực, và không thể tìm thấy cách để thoát ra khỏi chúng. Khám phá thế giới nội tâm có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những điều này và tìm ra cách để cải thiện tình trạng của mình.

Trekking nội tâm sẽ giúp ta phá vỡ những niềm tin giới hạn về bản thân mình, từ đó sống toàn vẹn trong flow.

Trạng thái thiền vốn là trạng thái tự nhiên và sẵn có của tâm trí con người, nhưng nó bị mất đi do những niềm tin giới hạn được du nhập vào trong quá trình sống của mỗi người. Chỉ cần phát hiện và loại bỏ những niềm tin giới hạn, thì trạng thái thiền sẽ tự nhiên được phục hồi trở lại.

Để hành thiền có hiệu quả, chúng ta cần kích hoạt được trạng thái thiền này trong mình lên. Nó sẽ mang lại niềm vui và sự hạnh phúc cho mỗi chúng ta.

Càng nhiều niềm tin giới hạn được phá vỡ thì chúng ta càng sống trong tự do và sự sáng suốt, trạng thái tâm thiền càng ngày càng hiển lộ. Như vậy cuộc sống của chúng ta sẽ càng ngày càng thành công và hạnh phúc hơn.

Việc kết hợp trekking với các hoạt động như thiền có thể tạo ra một chương trình chữa lành hoàn hảo cho sức khỏe của bạn.

Bài viết của Thiền Việt Nam

⁽¹⁾ Nguồn về một chia sẻ Trekker kể chuyện trên Tropical Trekking